Informacje o gminie

Do 1530 roku Dubowa - taka była ówczesna nazwa miejscowości - była własnością księcia Jana II Opolskiego. W kolejnych wiekach kilkakrotnie zmieniali się właściciele; Hrabiostwo Cosel, Hrabia Von Scherr-Thoss, Baron Gruttschreiber itd., aż po ostatnich właścicieli małżeństwo Cecylię i Franza Schewiora. W roku 1929 została wybudowana szkoła podstawowa. Bliskość 65 hektarowego akwenu powoduje, że miejscowość ta coraz bardziej traci charakter rolniczy, a staje się miejscem odpoczynku nie tylko dla mieszkańców gminy Reńska Wieś, ale przede wszystkim dla pobliskiego Kędzierzyna - Koźla. Czysta woda (II klasa), bogactwo ryb, liczne strzeżone kąpieliska, wypożyczalnie sprzętu wodnego, pola namiotowe czynią z tego niewielkiego miejsca oazę spokoju i odpoczynku dla korzystających z urlopów. Można uzyskać również uprawnienia sternika czy kartę pływacką na organizowanych obozach i kursach. Akwen Dębowa zachęca i zaprasza do wypoczynku i rekreacji.

Już w 1418 roku był wzmiankowany kościół, a tym samym i miejscowość. W 1830 roku wioska posiadała 25 domów mieszkalnych, 184 mieszkańców i 1 młyn wodny. W 1855 roku ilość mieszkańców wzrosła do 218, a w 1861 roku wynosiła 216 osób, podczas gdy budynków mieszkalnych było 34, a gospodarczych 21. W 1865 roku zamieszkiwał wioskę 1 chłop, 14 zagrodników, 10 chałupników, a powierzchnia ziemi pod uprawę wynosi 505 mórg, podczas gdy do majątku ziemi uprawnej należało 505 mórg. Wieś i majątek w 1880 roku posiadały 36 budynków mieszkalnych i 248 mieszkańców.

Na miejscu jest szkoła z 1855 roku którą rozbudowano w 1899 roku. W miejscowości funkcjonuje Zespół Gminazjalno- Szkolny, filia Gminnej Biblioteki Publicznej, Parafia rzymsko katolicka p.w. Św. Marii Magdaleny, prowadzona jest praktyka lekarza rodzinnego, punkt apteczny, kilka sklepów, lokale gastronomiczne i bary, bankowy punkt kasowy.

Pierwsze informacje o istnieniu Gierałtowic znajdujemy w starych dokumentach z 1380 roku. Dowiadujemy się również, że w 1418 r.posiadano tam drewniany kościółek, który po przebudowaniu w 1550 roku istniał do początku XX wieku. Przed wojną w latach trzydziestych został przeniesiony do Przewozu. Obecny kościół parafialny zbudowano w latach 1936-1940. Pierwszym znanym właścicielem Gierałtowic był Hans Suchowski, który w 1484 roku odsprzedał je Janowi Klemie. Prawdopodobnie w1556 roku istniała tu szkoła. Obecna szkoła została wybudowana w 1901 roku i pełni w tej chwili rolę szkoły 3-klasowej. W Gierałtowicach działa jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej oraz Ludowy klub sportowy.

Już w 1532 roku spotyka się w dokumentach nazwę wsi Kamensky. Prawdopodobnie nazwa wzięła się od twardych jak kamienie gruszek, które rosły po obu stronach drogi. Sołectwo Kamionka leży 12 km na północ od Koźla. W 1831 roku wioska składała się z 27 budynków i 30 innych zabudowań. Wcześniej, bo w 1812 roku wieś w bardzo znacznej części uległa spaleniu od uderzenia piorunem w stodołę. W tym czasie istniały młyn wodny i karczma. Po pożarze sołectwo obrało za swojego patrona świętego Floriana i wybudowano ku jego czci kapliczkę. W 1922 roku powstała w Kamionce mała wiejska szkoła. Dziś dzieci uczęszczają do szkoły w Mechnicy. Działa w niej również jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej.

Komorrno, Comorno- to pierwsze znane nazwy tej miejscowości z I połowy XIII wieku. Powierzchnia sołectwa zajmuje 596 ha, użytki rolne zajmują 538 ha. W tej małej wiosce mieszka około 650 mieszkańców. Był tu kiedyś młyn "Chwalicz" i folwark, który znajdował się na obecnym gospodarstwie Alfreda Kaizika. W roku 1926 majątek Komorno został rozparcelowany i wyprzedany. Tzw. resztówkę z pałacem wykupił niejaki Deloch.

Jedną z atrakcji tej wioski jest park założony w 1760 roku. Znajdują się tu potężne platany, 30-metrowy tulipanowiec, czerwony buk, osiki, kasztanowce oraz wiele innych drzew i krzewów. Mieści się tu dworek, który został zbudowany w stylu klasycznym. Pod koniec wojny w 1945 roku zamek został częściowo zniszczony a w 1947 roku odbudowany. Krążą pogłoski że na strychu podczas II wojny światowej zostali zabici niemieccy żołnierze. Po upływie czasu zaczęły dziać się tu dziwne rzeczy. Najprawdopodobniej dusze zmarłych zaczęły zakłócać spokój domownikom. Odprawiono egzorcyzmy i po pewnym czasie dusze przestały nawiedzać zameczek.

W pałacyku przez pewien czas mieściła się szkoła, a po powstaniu nowych budynków szkolnych był on wykorzystywany nadal do celów szkolnych. Od powiatu obiekt przejęła gmina, a od 2019 jest on w rękach prywatnych. W nowych budynkach funkcjonuje "Zespołu Szkół w Komornie".

Dzięki pracy uczniów i mieszkańców wioski, Komorno zajęło w 1996 roku drugą lokatę na Opolszczyźnie w konkursie "Piękna wieś".

Od 1318 roku spotyka się w źródłach pisemnych informacje o istniejącym tu kościele, a w 1532 roku pierwszą nazwę miejscowości Lanssczel. W 1830 roku wioska posiadała 69 domów, kościół, szkołę oraz wiatrak. Pierwszym właścicielem Lężec był graf von Gaschin. Później wielokrotnie majątek przechodził z rąk do rąk, by w 1914 roku wziąć go w dzierżawę Norbert Wunsche, który w 1926 roku uzyskał jego własność. Dzisiejsze Łężce to ładnie położona w rolniczym krajobrazie osada z dobrze rozwiniętym rolnictwem i niewielką ilością drobnego rzemiosła. Jednym z ciekawszych obiektów należy wymienić położony na wzgórzu obok kościoła budynek szkolny z 1845 roku, który w ostatnich latach został wyremontowany i rozbudowany.

Wymieniona jako Mechnic po raz pierwszy w 1243 roku miejscowość ta to najbardziej na północ wysunięte sołectwo w gminie. W 1865 roku źródła wspominają o istniejących należących do Mechnitz koloniach Brodek i Rosodocz. Pierwszym znanym właścicielem był Winkler, potem Nass i jego następca Mleczko. Pierwszy kościół we wsi stał już w 1376 roku. Budowa następnego pod wezwaniem św. Jakuba została rozpoczęta w 1794 roku. Pierwsza szkoła istniała w miejscu dzisiejszego domu Katechetycznego. Dane z 1873 roku świadczą o 165 uczniach i jednym zatrudnionym nauczycielu. Koniec wojny-styczeń 1945 roku przyniósł Mechnicy ogromne zniszczenia. Dzisiaj to jedna z piękniejszych wsi w gminie. Aktywna szkoła, przedszkole, LZS, OSP i samorząd wiejski.

Sołectwo położone około 5 km w linii prostej od Koźla. Wcześniejsze znane z zapisów nazwy miejscowości Naczysławki i Nacisłowki. Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 1300r. W 1719r. Naczysławki nabył Franz Josef von Schultzendorf, który w 1741 został pierwszym starostą powiatu kozielskiego. Dokumenty z 1830 roku potwierdzają istnienie we wsi wiatraka. W 1861r. we wsi i w majątku były 42 prywatne domy mieszkalne i 25 budynków gospodarczych. Majątek zajmował 1544 morg. 394 morg ziem uprawnych dzieliło między sobą 3 rodziny chłopskie. W 1926 roku ostatnim posiadaczem majątku były Rudolf Engel oraz jego małżonki Elizabeth. 15 marca 1945r. Naczysławki zostały zajęte przez Armię Czerwoną. W roku 1928 wybudowano w Naczysławkach szkołę, dziś już nie istniejącą - dzieci uczęszczają do szkoły w Długomiłowicach.

Pierwsza pisemna wzmianka o wsi pochodzi z 23 lutego 1340 r. kiedy to książę kozielski Kazimierz III dał w zastaw Stralowi z Otmętu swoje dziedzictwo - Poborszów wraz z lasem. Od II połowy XV w do 1812 r. Reńska Wieś należała do tzw państwa kozielskiego i dzieliła tym samym jego losy i stosunki własnościowe na przestrzeni wieków. W 1532 r. Poborszów liczył 17 kmieci wraz z rodzinami. W czasie wojny trzydziesto-letniej ( 1618-1648 ) wieś została wielokrotnie splądrowana przez przeciągających żołnierzy. Podczas najazdu hrabiego Ernesta Von Mansfeld na Śląsk w 1627 r. spaleniu uległa znaczna część wsi. W trakcie oblężenia pruskiej twierdzy kozielskiej w 1807 r. stacjonowały w Poborszowie Bawarskie jednostki z 5 lekkiego batalionu Lamotte. Na skutek epidemii tyfusu umierali nie tylko bawarscy żołnierze, ale i mieszkańcy wsi. Podobno pochowano ich we wspólnym grobie. W 1812 r. prawa do świadczeń chłopskich oraz grunty w Poborszowie jako część alodialnych dóbr dziedzicznych w Większycach nabył Baron Joseph Adam Von Gruttschreiber, w 1850 r. podporucznik Barchwitz, a w 1853 r. radca handlowy Ernst Heimann. W 1859 r. prawie cała wieś spłonęła. W latach reżimu narodowo - socjalistycznego nazwę wsi - Poborschau - zmieniono na Eichagen. Już pod koniec stycznia 1945 r. udało się sowieckim oddziałom zdobyć i utrzymać w lesie nad Odrą, po Poborszowskiej stronie pszyczółek bojowy. W trakcie walk , często wybuchających w następnych tygodniach , wieś została ciężko zniszczona. 18 marca 1945 r. Poborszów został ostatecznie zajęty przez armię czerwoną.

Liczba ludności: 308 (1735r.), 418 (1831r.), 581 (1844r.), 621 (1855r.), 701 (1861r.), 798 (1880r.), 837 (1925r.), 835 (1933r.), 807 (1939r.), 353 (1945r.), 670 (1960r.), 560 (2003r.). Godne do zobaczenia: kaplica - dzwonnica z 1862r. w środku wsi; pomnik poległych w I i II wojnie światowej; przed budynkiem ochotniczej straży pożarnej częściowo zrekonstruowana sikawka pożarnicza z około 1912 r.; nowoczesny kościół filialny (Parafia Mechnica) P.W. Św. Marii Magdaleny, zbudowany w latach 1989 r.- 1990 r., konserwowany 7 października 1990 r.; świątki i krzyże przydrożne w Poborszowie i okolicy; obszar chronionego krajobrazu "Łęg Zdzieszowicki" popularnie nazywany "Oderwald" lub "Las nad Odrą", z rzadką florą i fauną na 600 ha powierzchni.

Pocikarw - tak brzmiała w 1532 roku nazwa miejscowości oddalonej od Kożla w kierunku północnym o ponad 6 km. Później zmieniono nazwę na Potzenkarb. Ta niewielka osada której w 1831 roku był hrabia Pveckler już wtedy posiadała młyn wodny i cegielnię produkującą nie tylko cegły ale również dachówki. W 1841 roku została wybudowana przez Radziejów i Pociękarb drewniana szkoła. W 1931 roku wybudowano szkołę murowaną. Na terenie sołectwa rośnie ponad 100 hektarowy las, do którego, ze względu na piękne położenie i dużą ilość grzybów jesienią zjeżdżają się mieszkańcy pobliskich miejscowości.

Pokrzywnica jest jedną z wielu ładnych wiosek gminy Reńska Wieś. Jest ona położona w pięknej krajobrazowo okolicy. Pierwszymi zanotowanymi w starych kronikach nazwami Pokrzywnicy są:

Pokriwnitz (1471r.) i Pokrsisnitze (1532r.). Pierwszym, znanym z dokumentów właścicielem Pokrzywnicy był wspomniany w 1411 roku Herzog Konrad III. Na początku wojny trzynastoletniej Andreas von Kochitzki kupując miasto Koźle kupił też przynależącą do niego wieś. Lata następne to kolejni właściciele: von Missetius, Jansek, Brachwitz, Heimann i Pyrkosz.

W 1999 roku został postawiony obok straży mały pomnik św. Floriana

Od 1847 roku Pokrzywnica posiada swoją własną szkołę. Przedtem dzieci chodziły do szkoły w Radziejowie. W 2001 roku skończono budowę drugiej części szkoły wraz z salą gimnastyczną. W centrum wsi znajduje się bocianie gniazdo, do którego co roku wraca rodzina bocianów. Na cmentarzu jest wybudowany pomnik, który zbudowała rodzina Moszek w 1894 roku. Obok kościoła zbudowany jest Krzyż Misyjny, który został poświęcony przez Ojca Henryka Kałużę w czasie misji.

Reńska Wieś, to wieś położona niedaleko Kędzierzyna - Koźla. Mieszka tu obecnie 1800 mieszkańców. Nazywana kiedyś Villa Rynensis została założona w roku 1286. W książkach można się jeszcze spotkać z nazwami: Reńska, Rińska Wieś, Ryńska Wieś i Reinschdorf. W 1824 roku wieś przeszła w posiadanie rodziny Wunsche. Była tu gorzelnia i browar połączone z karczmą. W 1845 roku Eryk z Rozwadzy założył w Reńskiej fabrykę cukru napędzaną maszynami parowymi, a w 1859 aptekarz Śliwa rozpoczął hodowlę pijawek. Osada miała duże znaczenie, gdyż stąd dostarczano wodę pitną do twierdzy w Koźlu. Był tu młyn wodny, a w roku 1882 położono tory kolejowe, które umożliwiały dalszy rozwój osady. Dziś już są wyłączone z eksploatacji. Od roku 1973 Reńska Wieś jest siedzibą gminy. Obecnie budynek Urzędu Gminy został odnowiony i wygląda wspaniale. W Reńskiej Wsi znajdują się szkoła, przedszkole, ośrodek zdrowia, kościół, Straż Pożarna, Gminny Ośrodek Kultury, boisko sportowe, a także bogata sieć placówek i zakładów handlowo - usługowych.

Radziejów - a właściwie pierwsze zabudowania Radziejowa powstały około połowy XVIII wieku. Ta mała rolnicza wieś przez długi czas podzielona była na dwie części jedną należącą administracyjnie do Większyc i drugą należącą do Łężec. Inne znane nazwy sołectwa to Kradziejów i w okresie przedwojennym Juliusburg. Na początku XX wieku wybudowano sale gdzie odbywały się różne imprezy kulturowe, festyny i nabożeństwa. Dzisiaj mieszkańcy tej wioski korzystają z dóbr w pobliskich Większycach.

Wieś położona koło Koźla, przy skrzyżowaniu dróg krajowych Opole-Racibórz i Gliwice-Nysa, usytuowana na niewielkim wzgórzu zamykającym dolinę Odry, znana z przekazów historycznych z 1516 roku jako Wegssicz, 1532 r. jako Weckschitz, a następnie jako Wiegszyce i Wiegschuetz. Większyce przez wieki były związane z królem lub osobą właścicieli czy to funkcją obronną podczas obrony i najazdów. W 1740 roku po zdobyciu Koźla przez Fryderyka II staje się ono olbrzymią twierdzą z redutą Większycką wysuniętą przed wały obronne.

W 1845 roku Większyce posiadały cegielnię, cukrownię i dwa folwarki, istniała tam także gorzelnia barowa. W 1871 roku wybudowano przepiękny zespół pałacowy, w którym przez wiele powojennych lat funkcjonował Uniwersytet Ludowy.

Dzisiejsze Większyce to oprócz dobrze rozwiniętego rolnictwa, także osiedla mieszkalne i dobra sieć placówek handlowo-usługowych. Od 1895 roku działa aktywnie jednostka Ochotniczej Straży Pożarnej odznaczona w 1996 roku najwyższym odznaczeniem- złotym znakiem związku.

Zamek w Większycach

Zamek stanął w najwyższym punkcie Parku, na miejscu dawnego dworu. Zbudowany z kremowej cegły, architektonicznie wzbogacony, ale i udziwniony sporą ilością streczyn, wieżyczek, wykuszów, facjatek. Wszystkich, którzy podejdą główną drogą, wita okazała trzykondygnacyjna wieża. W pałacu po wojnie mieścił się Uniwersytet Ludowy, a wcześniej mniej więcej na początku stulecia, działało przedszkole. Powstało po bezpotomnej śmierci Heymana. Właściciel, który po nim nastał przekazał zamek na całe społeczne. Podczas wojny działał tu szpital dla oficerów najpierw niemieckich, potem radzieckich.

Takich zamków jak ten w Większycach, powstałych w XVIII i XIX wieku, jest na Opolszczyźnie kilkanaście. Z reguły nie miały takiego szczęścia jak ten i dziś znajdują się w stanie kompletnej ruiny. Po przeprowadzeniu prac konserwatorskich kompleks pałacowo- parkowy prezentuje się wspaniale ukazując piękno dawnych czasów. Park został założony przez Heymana w latach sześćdziesiątych XIX w. z poszanowaniem ogólnej harmonii i walorów pagórkowatego terenu, z zasilanym przez podziemne źródło stawem, po którym pływały łabędzie i zażywano przejażdżek łódką. Dzisiaj wsród zadbanych połaci parku można wypatrzeć osobliwości florystyczne sprowadzone wielkim nakładem środków przez dawnych właścicieli, m.in. magnolie, tulipanowce, miłorzęby, drzewa i krzewy, których w stanie dzikim spotkać u nas nie sposób.